نشست خبری
بیایید با هم صدای کودکان باشیم
بیایید با هم صدای کودکان باشیم

در آستانه برگزاری نخستین کنگره ملی توانبخشی کودکان، فرصتی فراهم شد تا با دکتر پیمانه شیرینبیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و دبیر اجرایی این رویداد علمی، به گفتوگو بنشینیم. دکتر شیرینبیان با سابقهای درخشان در حوزه توانبخشی و سلامت روان، از جمله چهرههایی است که با نگاهی بینرشتهای و عدالتمحور، به ارتقای کیفیت زندگی کودکان با نیازهای خاص در کشور میاندیشد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل؛این گفتوگو، با محوریت عدالت اجتماعی در سلامت روان کودکان، نقش تعیینکنندههای اجتماعی، و اهمیت برگزاری این کنگره، نگاهی ژرف به دغدغهها، برنامهها و چشماندازهای پیش رو در این حوزه دارد. آنچه در ادامه میخوانید، بازتابی از این گفتوگوست که به مناسبت برگزاری این رویداد مهم، برای انتشار در وبسایت سازمان بهزیستی کشور آماده شده است.
لطفاً درباره اهداف، ضرورت و اهمیت برگزاری نخستین کنگره ملی توانبخشی کودکان، و جایگاه آن در چشمانداز آینده نظام سلامت کشور توضیح دهید.
هدف اصلی این کنگره، فراهمکردن بستری برای تبادل دانش و تجربه در حوزه توانبخشی کودکان با نیازهای خاص است. این رویداد به شناسایی چالشهای رایج، معرفی نوآوریهای مؤثر و همافزایی بین متخصصان کمک میکند. در چشمانداز بلندمدت، این کنگره میتواند نقش مهمی در توسعه سیاستگذاری مبتنی بر شواهد و ارتقای عدالت در ارائه خدمات توانبخشی ایفا کند.
در مورد تعیینکنندههای اجتماعی مؤثر بر سلامت روان کودکان با نیازهای خاص، آیا شواهد و دادههای پژوهشی مشخصی در ایران وجود دارد که بتواند به سیاستگذاران در تصمیمگیری کمک کند؟
بله، در سالهای اخیر، پژوهشهای متعددی نشان دادهاند که عواملی مانند فقر، نابرابری منطقهای، انگ اجتماعی و محدودیت در خدمات حمایتی، اثر مستقیمی بر سلامت روان این کودکان دارند. اما همچنان نیاز به دادههای گستردهتر، نظاممند و کاربردی داریم تا بتوان از آنها در سیاستگذاریهای ملی استفاده کرد.
با توجه به چالشهای اجرایی، تحقق عدالت اجتماعی در نظام سلامت بهویژه در حوزه کودکان با نیازهای خاص چگونه امکانپذیر است؟ نقش آموزش عمومی و فرهنگسازی را در این مسیر چگونه ارزیابی میکنید؟
تحقق عدالت نیازمند ساختارهای بینبخشی هماهنگ، سیاستگذاری مبتنی بر شواهد و تقویت نظام حمایت اجتماعی است. آموزش عمومی و آگاهیبخشی، بهویژه درباره انگزدایی، حمایت اجتماعی و حقوق کودکان، از ارکان کلیدی این مسیر هستند. بدون اصلاح نگرش جامعه و افزایش آگاهی، نمیتوان به عدالت پایدار دست یافت.
چه توصیهای برای متخصصان و علاقهمندان به حوزه توانبخشی کودکان دارید؟
دعوت میکنم با حضور در این کنگره، در ارتقای کیفیت خدمات توانبخشی و ایجاد گفتمان علمی و اخلاقمحور مشارکت کنند. حضور فعال متخصصان میتواند به خلق راهکارهای مؤثر برای عدالت اجتماعی، ارتقای سلامت روان و بهبود آینده کودکان با نیازهای خاص منجر شود.
چه گروههایی از متخصصان، سازمانها و نهادهای غیردولتی در این کنگره حضور دارند و همکاری آنها چه نقشی در پیشبرد اهداف کنگره خواهد داشت؟
کنگره با حضور روانشناسان، کاردرمانگران، فیزیوتراپ ها ، مددکاران اجتماعی، متخصصان اطفال، پژوهشگران حوزه ی توانبخشی و نمایندگان سازمانهای دولتی و مردمنهاد برگزار میشود. این تنوع گروهی موجب میشود دیدگاههای چندبعدی و کاربردیتری مطرح شود و راهحلها، متناسب با واقعیتها طراحی شوند.
چه برنامههایی برای استمرار گفتمانها و اقدامات پس از پایان کنگره در نظر گرفته شده است؟ آیا سازوکاری برای پیگیری نتایج و توصیهها پیشبینی شده است؟
بله، کمیته علمی کنگره بهدنبال ایجاد بستری برای تدوین بیانیههای سیاستی و انتشار گزارشهای تخصصی است. همچنین ایجاد شبکهای از فعالان حوزه توانبخشی کودک برای استمرار همکاری علمی و پژوهشی در دستور کار قرار دارد.
نقش خانوادهها در توانبخشی کودکان با نیازهای خاص بسیار حیاتی است. آیا در این کنگره، بخشی هم به توانمندسازی و حمایت از والدین اختصاص دارد؟
قطعاً. خانواده، نخستین و پایدارترین نظام حمایتی کودک است. در این کنگره، در قالب پنلها و کارگاههای آموزشی، به توانمندسازی والدین و شیوههای حمایت عاطفی و روانی از آنان پرداخته خواهد شد.
با توجه به توسعه فناوریهای نوین، چه فرصتهایی برای بهرهگیری از هوش مصنوعی، تلهمدیسین و سایر نوآوریها در توانبخشی کودکان در کشور وجود دارد؟
فناوریهای نوین میتوانند نقش مهمی در ارزیابی، درمان از راه دور، پیگیری روند بهبودی و حتی شناسایی زودهنگام اختلالات ایفا کنند. ما در این کنگره به معرفی برخی از این فناوریها نیز خواهیم پرداخت و امیدواریم زمینه بهرهگیری از آنها در نظام سلامت فراهم شود.
در پایان، پیام شما به سیاستگذاران، مدیران، متخصصان و خانوادههایی که دغدغه سلامت و کیفیت زندگی کودکان با نیازهای خاص را دارند، چیست؟
بیایید با هم صدای کودکان باشیم. تحقق عدالت اجتماعی در سلامت، بدون همصدایی و تعهد جمعی ممکن نیست. از سیاستگذاران انتظار داریم که به دادهها و تجربههای میدانی توجه کنند، و از متخصصان میخواهیم دانش خود را در خدمت اصلاح ساختارها قرار دهند. خانوادهها نیز باید بدانند که تنها نیستند؛ این کنگره برای شنیدن، دیدن و حمایت از آنها برگزار میشود.
نظر دهید